วัดไร่ขิง พระอารามหลวง

ที่ตั้ง : 51 หมู่ 2 ตำบลไร่ขิง อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม 73120

ประวัติความเป็นมา

          วัดไร่ขิง พระอารามหลวง ตั้งอยู่ที่ริมแม่น้ำท่าจีน หรือเรียกอีกชื่อว่าแม่น้ำนครชัยศรีสังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกายสร้างโดยสมเด็จพระพุทธฒาจารย์ (พุก) มีหลวงพ่อวัดไร่ขิงซึ่งเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยเป็นประธาน เป็นพระประธานที่ชาวนครปฐมเคารพนับถือ

สถานที่สำคัญและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัด

           วัดไร่ขิง มีศาสนวัตถุและศาสนสถานสำคัญที่ประชาชนให้ความเคารพศรัทธา เดินทางมาสักการะบูชาและเยี่ยมชม คือ หลวงพ่อวัดไร่ขิง พระพุทธรูปปางมารวิชัย หน้าตักกว้าง 4 ศอก 2 นิ้วเศษ สูง 4 ศอก 16 นิ้วเศษ พุทธลักษณะเป็นสมัยเชียงแสน สันนิษฐานว่าเป็นฝีมือช่างสมัยไทยล้านนาและล้านช้างตามตำนานเล่าว่า ลอยน้ำมา และอัญเชิญขึ้นไว้ที่วัดศาลาปูนวัดไร่ขิงนี้ สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสพระราชทานนามให้ว่า วัดมงคลจินดาราม (ไร่ขิง) แต่ชาวบ้านเรียกกันเต็มๆ ว่า วัดมงคลจินดารามไร่ขิง จนกระทั่งเหลือแต่ชื่อวัดไร่ขิงไปในที่สุด โดยจะมีประเพณีนมัสการหลวงพ่อวัดไร่ขิงในประวัติของวัดไร่ขิงได้กล่าวไว้ว่า สมเด็จพระพุฒาจารย์ (พุก)ได้อัญเชิญหลวงพ่อวัดไร่ขิงมาจากวัดศาลาปูน โดยนำล่องมาทางน้ำด้วยการทำแพไม้ไผ่หรือที่เรียกกันว่า แพลูกบวบรองรับองค์พระปฏิมากร เมื่อถึงหน้าวัดไร่ขิงจึงได้อัญเชิญขึ้นประดิษฐานไว้ภายในอุโบสถ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5 ซึ่งเป็นวันสงกรานต์พอดีทางวัดจึงได้ถือเป็นวันสำคัญ และได้จัดให้มีงานนมัสการปิดทองหลวงพ่อวัดไร่ขิงจัดขึ้นในช่วงวันขึ้น 12 ค่ำถึงแรม 5 ค่ำ เดือน 5 ของทุกปีสืบต่อมาจนถึงทุกวันนี้

พระอุโบสถวัดไร่ขิง มีกำแพงแก้วล้อมรอบตัวอาคารหันหน้าไปทางแม่น้ำท่าจีน เหนือกรอบประตูหน้าต่างตกแต่งด้วยลายปูนปั้นลงรักปิดทอง ประดับกระจกลายผสมไทย-จีนและฝรั่งลายกระเช้าดอกไม้แห่งความอุดมสมบูรณ์ซึ่งนิยมมากในสมัยปลายรัชกาลที่ ๓ ฝาผนังด้านในพระอุโบสถเป็นภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติตำนานองค์พระปฐมเจดีย์และประวัติอำเภอสามพราน

          พระวิหารประจำทิศ เป็นอาคารทรงไทยรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าตั้งอยู่ด้านในทั้ง ๔ ด้านของพระอุโบสถ

          พระปรางค์ ยอดพระปรางค์มีจำนวน ๗ ชั้น ยอดบนสุดปักด้วยฉัตรโดยมียอดนพศูลรองรับ ภายในประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ

          มณฑป ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของพระอุโบสถ สร้างอยู่กลางสระน้ำ เป็นที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง

          พิพิธภัณฑ์วัดไร่ขิง เป็นอาคารทรงไทยแบบก่ออิฐถือปูนเครื่องบนประดับตกแต่งด้วยช่อฟ้าใบระกาและหางหงส์ ภายในมีภาพจิตรกรรมฝาผนังตกแต่งไว้สวยงาม เป็นที่จัดแสดงโบราณวัตถุศิลปวัตถุที่เก่าแก่ของวัด

          บ้านดินตามแนวพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีสร้างจากวัสดุธรรมชาติที่มีตามท้องถิ่น บ้านดิน ๓ หลัง มีสระน้ำล้อมรอบเลี้ยงปลาคาร์ฟดูดนมเพื่อเป็นสถานที่พักผ่อน มีสวนหย่อม ภายในบ้านแต่ละหลังประกอบด้วยงานปูนปั้นลงสีเรื่องราวตามพุทธประวัติมีชื่อว่า “บ้านดินอินทณัฐ”