วัดไตรภูมิ นครพนม

ที่ตั้ง : เลขที่ 53 หมู่ 3 บ้านท่าอุเทน ตำบลท่าอุเทน อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม 48120

ประวัติความเป็นมา

          วัดไตรภูมิ เริ่มตั้งวัดเมื่อ พ.ศ. 2376 โดยมีอัญญา คูระคำ(ครูบาตาน้อย) เป็นผู้สร้างและสร้างวัดแห่งนี้และได้รับ พระราชทานวิสูงคามสีมา เมื่อ พ.ศ. 2464

          คตินิยมแต่โบราณการตั้งบ้านเมือง

          การตั้งบ้านตั้งเมืองแต่โบราณ นิยมหาทำเลใกล้แม่น้ำ สร้างเมืองแล้วสร้างวัดควบคู่กัน ดังนั้นวัดไตรภูมิจึงมีชื่อเดิมว่า “วัดใต้” (ไทญ้อท่าอุเทน ออกเสียงว่า “วัดเต้อ”) คือ เรียกตาม ทางน้ำไหล เพราะเหตุว่าวัดไตรภูมิเป็นวัดที่ตั้งอยู่ทางใต้สุดของ เมืองท่าอุเทน

          ความหมายของชื่อวัด

          คำว่า ไตรภูมิแยกออกเป็น 2 คำ คือ ไตร + ภูมิ

          คำว่า ไตร มาจากภาษาบาลีติแปลว่า สาม (ดิน+น้ำ+ พืชพันธุ์ธัญญาหาร รวมเป็นสาม)

          คำว่า ภูมิ เป็นภาษาบาลี แปลว่าชั้น, ภาคพื้น,แผ่นดิน, ที่ดิน, ถิ่นที่อยู่อาศัย, ถิ่นฐานที่ทำมาหากิน รวม 2 คำ คือ ไตร + ภูมิจึงมีความหมายว่าถิ่นฐานที่อุดมสมบูรณ์ด้วยน้ำ พืชพันธุ์ ธัญญาหารและป่าไม้

          โบราณวัตถุที่สำคัญของวัด

          1. พระบางเป็นพระพุทธรูปปางหุ้มสมุทรเป็นพระพุทธรูป เก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองท่าอุเทน

          2. งาช้าง 1 คู่ ซึ่งแกะสลักลวดลายเป็นพระพุทธเจ้า 5 พระองค์

          3. คุดช้าง (โบราณ เรียกว่า “ อากาศช้าง” 1 ชิ้น

          4. นางกวัก 1 องค์

          บุญประเพณีประจำปีของวัด

          คือบุญเดือนห้าประเพณีสงกรานต์สรงน้ำ “พระบาง” พระคู่บ้านคู่เมืองท่าอุเทน ระหว่างวันที่ 11 - 13 เมษายนของทุกปี มีพิธีสรงน้ำพระบางและแห่พระบางรอบเมืองท่าอุเทน พิธีบายศรี สู่ขวัญ รดน้ำดำหัวและขอศีลขอพรจากผู้สูงอายุก่อเจดีย์ทราย แห่พระอุปคุตต์ สวดมนต์สิบสองตำนาน สวดบูชานพเคราะห์ ปฏิบัติธรรมสมาธิภาวนา และการทำบุญตักบาตรวันสงกรานต์สรงน้ำพระประจำวันเกิด เป็นต้น

สถานที่สำคัญและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัด

          วัดไตรภูมิ มีศาสนวัตถุสำคัญที่ประชาชนให้ความเคารพ ศรัทธา เดินทางมาสักการะบูชาและเยี่ยมชม คือ

          พระบาง วัดไตรภูมิ พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง ท่าอุเทน อายุ 553 ปี (พ.ศ. 2561)

          พระบาง ที่วัดไตรภูมิ มี 3 องค์ คือ เป็นองค์เดิม ที่ประดิษฐานอยู่ตรงกลางส่วนที่ประดิษฐานอยู่ด้านซ้าย-ขวาของพระบางองค์เดิม เป็นองค์จำลองจากพระบางองค์เดิมเป็นเนื้อ โลหะทองเหลือง

          พระบางจำลอง ได้สร้างขึ้นในปีมหามงคลเฉลิม พระชนมพรรษา 80 พรรษา ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดช บรมนาถบพิตร(รัชกาลที่9) (พ.ศ.2550) มีพุทธลักษณะ แบบประทับยืน ยกพระหัตถ์ทั้ง 2 ข้าง เรียกว่า ปางห้ามสมุทร หรือปางห้ามญาติสูง 80 นิ้ว มีแท่นสี่เหลี่ยม สูง 2 นิ้วครึ่ง ฐานรูป 8 เหลี่ยม (ฐานสูง 15 นิ้ว) และฐานตั้งอยู่บนช้าง 9เชือก องค์พระและฐานหล่อด้วยโลหะผสมประเภททองเหลือ แต่โดย ละเอียดแล้วเนื้อพระประกอบด้วยโลหะหลายชนิดที่หลอมไม่เป็น เนื้อเดียวกัน เช่น ทองคำ นาก เงิน ทองคำขาว ทองแดง รอบสาย รัดเอวและกลีบผ้าสบงมีเม็ดนิลฝังอยู่เป็นระยะๆ ภายในองค์พระ และฐาน มีลักษณะกลวงและสามารถถอดเป็นชิ้นส่วนต่างๆ ได้