คุรุดวารา ศรีคุรุสิงห์สภา

ที่ตั้ง : 571 ถนนจักรเพชร แขวง วังบูรพาภิรมย์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200

ประวัติความเป็นมา

          คุรุดวารา เป็นศาสนสถานของชาวอินเดียที่ นับถือศาสนาซิกข์ เป็นศูนย์รวมจิตใจของซิกข์ศาสนิกชน และชาวไทยที่นับถือศาสนาชิกข์ ชาวซิกข์คนแรกเข้า มาในประเทศไทยประมาณพุทธศักราช 2427 ชื่อนาย กิรบารามมาดาน มีอาชีพเป็นพ่อค้าขายสินค้าต่างๆ โดยมี โอกาสเข้าเฝ้าฯ และได้พึ่งพระบรมโพธิสมภารพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จากนั้นได้ชักชวนบรรดาเพื่อน พ้องชาวซิกข์จากแคว้นปัญจาบอพยพมาตั้งถิ่นฐานใน กรุงเทพฯ เมื่อจํานวนชาวซิกข์เพิ่มมากขึ้น จึงเป็นจุดเริ่ม ต้นของการจัดตั้งศาสนสถาน โดยเช่าบ้านบริเวณถนน บ้านหม้อ เพื่อประกอบศาสนกิจในพุทธศักราช 2455 เนื่องจากคําสอนของศาสนามุ่งเน้นความร่วมมือและการ ช่วยเหลือเกื้อกูลกันในชุมชน ศาสนวินัยของซิกข์กําหนดว่าที่ใดที่มีชาวซิกข์มากกว่า 2 ครอบครัว ที่นั้นควรมีสถานที่ เพื่อประกอบกิจกรรมทางศาสนาร่วมกัน ซึ่งสามารถใช้ สถานที่ใดๆ เป็นศาสนสถานก็ได้แต่บริเวณนั้นต้อง สะอาดและมีที่ประดิษฐานพระมหาคัมภีร์คุรุครันถ์ซาฮิบที่ สมพระเกียรติ โดยจะสร้างเป็นบัลลังก์หรือยกพื้นสูงกว่า ที่นั่งเจริญธรรม บริเวณโดยรอบเหนือแท่นต้องมีผ้าคล้ายฉัตร ดาดอยู่เบื้องบน บริเวณใดที่มีพระมหาคัมภีร์คุรุครันถ์ซาฮิบ ประทับอยู่ ถือว่าบริเวณนั้นเป็นศาสนสถานของชาวซิกข์

          เนื่องจากความคับแคบไม่สะดวกของพื้นที่บริเวณ บ้านเช่า ชาวซิกข์จึงกําหนดประกอบศาสนกิจเพียงสัปดาห์ ละครั้ง ต่อมาพุทธศักราช 2456 จึงย้ายมาเช่าบ้านหลัง ใหญ่กว่าเดิม บริเวณหัวมุมถนนพาหุรัดและถนนจักรเพชร เพื่อเป็นศาสนสถานเจริญธรรมศาสนกิจเป็นประจําทุกวันจนกระทั่งพุทธศักราช 2475 ชาวซิกข์ได้ซื้อที่ดินและก่อสร้างตึก 3 ชั้นครึ่ง เพื่อจัดตั้งศาสนสถานถาวร โดยใช้ชื่อว่า “ศาสนสถานสมาคมศรีคุรุสิงห์สภา” ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 พันธมิตรได้ทิ้งระเบิดเพื่อ ทําลายโรงไฟฟ้าวัดเลียบและสะพานพระพุทธยอดฟ้า ซึ่งมีผลกระทบถึงศาสนสถานชาวซิกข์ จึงต้องหยุด ประกอบศาสนกิจชั่วคราว หลังจากนั้นจึงได้บูรณปฏิสังขรณ์ศาสนสถาน และศาสนิกชนได้ใช้เป็นสถานที่ ประกอบศาสนกิจจนถึงพุทธศักราช 2522 สมาคมศรีคุรุสิงห์สภาและชาวไทยซิกข์ ได้ร่วมกันสร้างศาสน สถานขึ้นใหม่บนพื้นที่เดิม เป็นศาสนสถานคอนกรีตเสริมเหล็กสูง 5 ชั้น และชั้นลอย ใช้เป็นสถานที่ประกอบ ศาสนกิจและเป็นศูนย์รวมของศาสนิกซนซิกข์

          ปัจจุบันมีคุรุดวาราหรือศาสนสถานซิกข์ ตั้งอยู่ในจังหวัดต่างๆ ของประเทศไทย 17 แห่ง ได้แก่ กรุงเทพมหานคร เชียงใหม่ เชียงราย ชลบุรี ขอนแก่น ลําปาง นครพนม นครราชสีมา นครสวรรค์ ปัตตานี ภูเก็ต สมุทรปราการ สงขลา ตรัง อุบลราชธานี อุดรธานี และยะลา

สิ่งสําคัญภายในศาสนสถาน

          กลางห้องโถงของคุรุดวารา ประดิษฐานพระมหาคัมภีร์คุรุครันถ์ซาฮิบบนพระแท่น ภายในห้องโถง จะเป็นสถานที่ชุมนุมเจริญธรรมสวดภาวนา ประกอบพิธีกรรมงานเฉลิมฉลองวันสําคัญทางศาสนาและอื่นๆ