ประวัติความเป็นมา

วัดนิมมานรดี ตั้งอยู่ติดคลองภาษีเจริญ เลขที่ ๘๔๕ (เดิมเลขที่ ๓๘ หมู่ ๑๕)ถนนเพชรเกษม แขวงบางหว้า เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย วัดมีเนื้อที่ ๑๙ ไร่ ๘๔ ตารางวา โฉนดที่ดินเลขที่ ๔๐๒๙๖ เดิมมีนามว่า “วัดบางแค” สร้างขึ้นในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น รัชกาลที่ ๑ ประมาณปี พ.ศ. ๒๓๕๐ มีหลักฐานปรากฏกล่าวถึงวัดนี้ในจดหมายเหตุ รัชกาลที่ ๒ จ.ศ. ๑๑๘๓ (พ.ศ. ๒๓๖๔) ที่ทรงโปรดแต่งตั้งพระคณาจารย์เป็นผู้บอกกรรมฐานในกรุงและหัวเมือง เมื่อวันอังคาร เดือนยี่ แรมแปดค่ำ ปีมะเส็ง ตรีศก ในจำนวนพระคณาจารย์ ๗๑ รูปนั้น พระอาจารย์รูปที่ ๕๕ คือ พระอาจารย์เกษ วัดบางแค เป็นผู้ถวายสมาธิกรรมฐานรวมอยู่ด้วยรูปหนึ่ง แสดงว่าวัดบางแคมีอยู่ก่อนแล้ว และคงเป็นวัดที่เจริญรุ่งเรืองมากวัดหนึ่ง

ต่อมาทางวัดนิมมานรดี ได้สร้างพระอุโบสถหลังใหม่ และได้ขอพระราชทานวิสุงคามสีมาใหม่ ได้รับพระราชทานครั้งที่สอง เมื่อวันที่ ๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๔ เขตวิสุงคามสีมา กว้าง ๒๐ เมตร  ยาว ๔๐ เมตร

วันที่ ๑๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๑๔ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทรงตัดลูกนิมิตพระอุโบสถ และได้พระราชทานพระปรมาภิไธยย่อ ภ.ป.ร. ประดิษฐานที่หน้าบันพระอุโบสถ

วันที่ ๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๓  สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี  ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทรงยกฉัตรพระเจดีย์ และทรงเททองหล่อพระสีวลี พร้อมทั้งได้พระราชทานพระนามาภิไธยย่อ ส.ธ. ประดิษฐานที่ผ้าทิพย์พระสีวลี

ปี พ.ศ. ๒๕๒๗  ได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต เพื่อสถาปนาวัดนิมมานรดีขึ้นเป็นพระอารามหลวง ความทราบถึงฝ่าละอองธุลีพระบาทแล้ว พระราชทานพระบรมราชานุญาตสถาปนาวัดนิมมานรดี ขึ้นเป็นพระอารามหลวง  ตามหนังสือเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ที่ นร.๐๒๐๔/๖๙๐๕  ลงวันที่ ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๘  กระทรวงศึกษาธิการได้ออกประกาศ ลงวันที่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๒๘  เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ

วัดนิมมานรดี ได้เปิดทำการเรียนการสอนพระปริยัติธรรมแผนกธรรมและบาลี แผนกธรรมได้เปิดทำการสอนมาตั้งแต่ปี  พ.ศ.๒๔๘๒ โดยส่งนักเรียนเข้าสอบรวมในสำนักเรียนคณะเขตภาษีเจริญและเขตหนองแขม  แผนกบาลีเปิดทำการสอนมาตั้งแต่  ปี พ.ศ.๒๕๑๘ (พ.ศ.๒๕๑๘- ๒๕๒๗ ส่งรายชื่อนักเรียนเข้าสอบในนามสำนักเรียนวัดสระเกศ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย  กรุงเทพมหานคร)

พ.ศ.๒๕๒๘ วัดนิมมานรดี ได้ขออนุญาตจัดตั้งเป็นสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรมและแผนกบาลี ซึ่งได้รับอนุญาตให้เป็นสำนักเรียน โดยสังกัด “สำนักเรียนวัดนิมมานรดี” เมื่อวันที่ ๒๒ มิถุนายน  พ.ศ. ๒๕๒๘  แผนกธรรมเปิดทำการสอนนักธรรมชั้นตรี-โท-เอก และแผนกบาลีเปิดทำการสอน ตั้งแต่ชั้นบาลีไวยากรณ์ ถึงชั้นประโยค ป.ธ. ๗  ส่วนชั้นประโยค ป.ธ. ๘, ๙  ส่งไปเรียนที่สำนักเรียนส่วนกลาง วัดสามพระยา เขตพระนคร มีนักเรียนสอบไล่ได้ทั้งนักธรรมและบาลีเป็นจำนวนมากในแต่ละปี  และนักเรียนที่สอบได้เปรียญธรรม ๙ ประโยค  มีทั้งพระภิกษุและสามเณร  เป็นสำนักเรียนที่มั่นคงและดีเด่นสำนักหนึ่งในกรุงเทพมหานคร

สำนักเรียนวัดนิมมานรดี  ได้รับประกาศนียบัตรเชิดชูเกียรติเป็น  “สำนักเรียนตัวอย่าง” จากกรมการศาสนา  เมื่อวันที่ ๒  กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๒๖ และเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๒ ได้รับการยกย่องเป็นสำนักเรียนดีเด่นจากแม่กองบาลีสนามหลวง

วัดนิมมานรดี ได้ให้โรงเรียนประชาบาลของทางราชการซึ่งตั้งอยู่ในที่ดินของวัด คือ   โรงเรียนวัดนิมมานรดี สังกัดกรุงเทพมหานคร  พร้อมทั้งได้ให้การอนุเคราะห์อุปถัมภ์ในด้านต่างๆ ตลอดมา