ประวัติความเป็นมา

การสร้างวัดเครือวัลย์วรวิหาร ไม่ปรากฏหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่แน่ชัดเกี่ยวกับพุทธศักราชในการก่อสร้าง หากแต่ปรากฏข้อมูลในหนังสือตำนานพระอารามหลวงแลทำเนียบสมณศักดิ์ ของเจ้าพระยาวิชิตวงษ์วุฒิไกรว่า ก่อสร้างขึ้นในรัชกาลของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓ แห่งราชวงศ์จักรี) ทั้งนี้จากพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์รัชกาลที่ ๓ ของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์นั้นปรากฏข้อมูลเกี่ยวกับการสร้างวัดแห่งนี้ว่า ในช่วงเริ่มแรกนั้นวัดเครือวัลย์ก่อสร้างโดยเจ้าพระยาอภัยภูธร (น้อย บุณยรัตพันธุ์) หากแต่ยังไม่ทันสร้างแล้วเสร็จ เจ้าพระยาอภัยภูธรก็ถึงแก่อสัญกรรม เจ้าจอมเครือวัลย์ ผู้เป็นบุตรีจึงดำเนินการก่อสร้างวัดต่อ แล้วถวายเป็นพระอารามหลวง จนได้รับพระราชทานนามว่า “วัดเครือวัลย์วรวิหาร” มาจนปัจจุบัน ด้วยเหตุนี้คำว่า “เครือวัลย์” อันเป็นนามของวัดแห่งนี้จึงน่าจะมีที่มามาจากชื่อของเจ้าจอมเครือวัลย์ ผู้ดำเนินการก่อสร้างวัดต่อจนแล้วเสร็จนั้นเอง

วัดเครือวัลย์วรวิหารได้รับการพระราชทานวิสุงคามสีมาในช่วงปีพุทธศักราช๒๓๖๗–๒๓๗๑ โดยในอดีตวัดเครือวัลย์วรมหาวิหารเคยสังกัดคณะสงฆ์มหานิกายก่อนที่จะมีการเปลี่ยนมาเป็นคณะสงฆ์ธรรมยุตในสมัยที่พระเทพโมลี  (เอี่ยม ธมฺมสิริ) เป็นเจ้าอาวาสวัด ทั้งนี้นับจากอดีตจนถึงปัจจุบัน วัดแห่งนี้ถือเป็นพระอารามหลวงที่มีความสำคัญแห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ ดังในตำนานพระอารามหลวงและทำเนียบสมณศักดิ์ ว่าได้รับพระราชทานพระบรมราชานุเคราะห์ในการปฏิสังขรณ์พระอารามจากพระมหากษัตริย์ในหลายรัชกาล ทั้งในสมัยรัชกาลที่ ๓ ๔ และรัชกาลที่ ๕ นอกจากนั้นยังปรากฏอีกว่าในอดีตนั้น พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ เคยเสด็จพระราชดำเนินทรงทอดกฐิน ณ พระอารามหลวงแห่งนี้เมื่อวันที่ ๙ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๓๙๓

ที่มา http://www.watkhruawan.com