วัดไชยวัฒนาราม

ที่ตั้ง :  ถนนอู่ทอง ตำบลบ้านป้อม อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 13000

ประวัติความเป็นมา

          วัดไชยวัฒนาราม สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าปราสาททอง เมื่อ พ.ศ. 2173 ทรงโปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นบริเวณนิวาสสถานเดิม เพื่ออุทิศถวายให้สมเด็จพระพันปีหลวง พระราชมารดาของพระองค์ และเป็นการเฉลิมพระเกียรติให้กับพระองค์เอง วัดไชยวัฒนาราม มีแผนผังการก่อสร้างตามคติเทวราชา โดยถอดแบบผังจักรวาล ที่มีเขาพระสุเมรุเป็นศูนย์กลาง

          ในสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ทรงใช้วัดไชยวัฒนาราม สำหรับพระราชทานเพลิงศพของพระราชวงศ์ และขุนนางที่มี ศักดิ์สูงเสมอด้วยเจ้าต่างกรม เช่น กรณีกรมพระราชวังบวรสถาน มงคล เจ้าฟ้าธรรมธิเบศ (เจ้าฟ้ากุ้ง) กวีเอกสมัยอยุธยาตอนปลาย ได้ถูกกล่าวโทษว่าทรงทำชู้กับเจ้าฟ้าสังวาลย์จึงถูกลงพระราชอาญา เฆี่ยนทั้งสองพระองค์จนสิ้น แล้วนำศพไปฝังไว้ ณ วัดไชยวัฒนาราม ทั้งสองพระองค์

          วันที่ 29 ตุลาคม พ.ศ. 2539 พระบาทสมเด็จพระ ปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ 9 และพระบรม วงศานุวงศ์นำเสด็จสมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธที่ 2 และเจ้าชายฟิลิป ดยุคแห่งเอดินเบอระ พระสวามีทอดพระเนตรการจัดแสดง แสงสีเสียง “คนดีศรีอยุธยา” ณ วัดไชยวัฒนาราม เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมฉลองปีกาญจนาภิเษก พระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงครองราชย์ครบ 50 ปี

สถานที่สำคัญและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัด

          วัดไชยวัฒนาราม มีศาสนวัตถุและโบราณสถานสำคัญ ที่ประชาชนให้ความเคารพศรัทธา เดินทางมาสักการะบูชาและ เยี่ยมชม คือ

          พระปรางค์ศรีรัตนมหาธาตุ (ปรางค์ประธาน) ตั้งอยู่บน ฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัส องค์พระปรางค์ประธานก่ออิฐถือปูนสูง ประมาณ 35 เมตร มีปรางค์มุมตั้งอยู่บนฐานไพทีเดียวกันทั้ง 4 มุม รวมเป็นกลุ่มปรางค์ 5 ยอด พระปรางค์ประธานมีบันไดสำหรับ ขึ้นลงทั้ง 4 ทิศ และมีฐานประทักษิณ เดินได้รอบองค์ปรางค์ ล้อมรอบด้วยระเบียงคด ริมผนังด้านในระเบียงคดประดิษฐาน พระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยอยู่รอบพระระเบียงแนวระเบียงคด ตรงทิศทั้งแปดมีเมรุตั้งอยู่ประจำทิศ ภายในพระเมรุประดิษฐาน พระพุทธรูปทรงเครื่องปางมารวิชัย โดยที่พระเมรุประจำทิศ ประดิษฐานพระเมรุละ 1 องค์พระเมรุมุมประดิษฐานพระเมรุละ 2 องค์ ที่ผนังด้านอุดของเมรุมีประติมากรรมปูนปั้นเกี่ยวกับ พุทธประวัติทุกพระเมรุปัจจุบันเหลือให้ชมอยู่ 2 แห่ง ทิศตะวันออก ของพระปรางค์เป็นที่ตั้งของพระอุโบสถ ขนาดยาว 52.75 เมตร กว้าง 20 เมตร ปัจจุบันภายในพระอุโบสถประดิษฐานพระประธาน เป็นพระพุทธรูปหินทราย ปางมารวิชัย ประดิษฐานอยู่บนฐาน ก่ออิฐสูง และหน้าพระประธานมีพระพุทธรูปหินทรายอยู่บนฐานสูง อีก 2 องค์ แต่องค์ด้านขวาหายไปคงเหลือแต่องค์ด้านซ้าย เบื้องซ้ายขวาของพระอุโบสถมีพระเจดีย์ย่อเหลี่ยมไม้สิบสอง หนึ่งคู่