เริ่มแล้ว! 'เทศกาลกินเจ'2561
สยามรัฐ | 9 ต.ค. 2561 | หน้า 1 |    
          เข้าสู่ช่วง "เทศกาลกินเจ"แล้ว โดยปีนี้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 9-17 ต.ค.61 เป็นประเพณีที่ชาวจีนเรียกกันว่า "เก้าอ๊วงเจ" หรือ "กิ้วอ๊วงเจ" แปลว่า "เจเดือน9" เริ่มต้นในวันขึ้น 1 ค่ำ ถึง 9 ค่ำ เดือน9 ตามปฏิทินจีน รวม 9 วัน 9 คืน ตรงกับเดือน 11 หรือเดือนตุลาคมของไทย(ตามปฏิทินสากล) โดยคำว่า "เก้าอ๊วง"หรือ "กิ้วอ๊วง" แปลว่า "พระราชา 9 องค์" หรือนพราชา หมายถึงผู้เป็นใหญ่ทั้ง 9 ซึ่งเป็นที่มาของประเพณีกินผักกินเจ
          คำว่า "เจ" ในภาษาจีนทางพระพุทธศาสนา หมายถึง "อุโบสถ หรือการรักษาศีล 8" ของศาสนาพุทธนิกายมหายาน ที่จะมีการรักษาอุโบสถศีล ไม่บริโภคอะไรหลังเที่ยงวันตามหลักศีล 8 ข้อและไม่บริโภคเนื้อสัตว์ เพื่อเป็นการไม่เบียดเบียนสิ่งมีชีวิต ช่วงหลังจึงเรียกคนที่ไม่กินเนื้อสัตว์ว่า "กินเจ" ไปด้วย แต่ถึงกระนั้นการกินเจไม่ใช่เพียงแต่งดเนื้อสัตว์ อาหาร และเครื่องปรุงที่มีส่วนประกอบของเนื้อสัตว์ แต่ยังรวมถึงการรักษาศีล ประพฤติตัวเป็นคนดีทั้งกาย วาจา ใจ อีกด้วย
          สำหรับคนที่เคร่งในการถือศีลกินเจจริงจัง จะต้องมีการ "ล้างท้อง" ก่อนเริ่มกินเจ 1 วัน คือการกินอาหารเจมื้อเย็นล่วงหน้า 1 วัน ถือเป็นการทำให้ร่างกายสะอาดจากของคาวทั้งหลาย อาหารเจที่กินจะต้องปรุงโดยผู้ที่ถือศีลกินเจเท่านั้น อุปกรณ์ในการประกอบอาหารต้องเป็นของใหม่ หรือไม่เคยผ่านการสัมผัสเนื้อสัตว์หรืออาหารชอ(คำเรียกอาหารไม่เจ) มาก่อนเลย จาน ชาม ช้อน ตะเกียบแก้วน้ำก็เช่นกัน แต่มันก็เป็นเรื่องของวิถีปฏิบัติแบบโบราณ ซึ่งในปัจจุบันเราถือเอาความสะดวกเป็นที่ตั้งมากกว่า
          ฉะนั้น ถ้าไม่ได้เคร่งครัดเหมือนสมัยโบราณ หรือไปถือศีลไหว้เจ้าที่โรงเจก็ไม่ต้องซีเรียสถึงขนาดต้องยกชุดจานชามใหม่ทั้งบ้าน แต่เปลี่ยนฟองน้ำล้างจาน หรือจัดแยกไว้คนละชุดกับอาหารชอเท่านี้ก็พอแล้วค่ะ หรือหากใครไม่อยากล้างท้อง หรือลืม จะเริ่มกินมื้อเช้าของวันที่ 1 เป็นมื้อแรกเลยก็ไม่เป็นไรค่ะเอาที่เราสะดวกจะดีที่สุดจะได้กินยาวไปจนครบ 9 วัน
          ตามตำนานเล่าขานกันว่า "เทศกาลกินเจ"เริ่มขึ้นเมื่อ 400 กว่าปีที่แล้วโดยชาวจีนกินเจเป็นการบำเพ็ญกุศลเพื่อรำลึกถึงวีรชน 9 คน ซึ่งเรียกว่า "หงี่หั่วท้วง" ซึ่งได้ต่อสู้กับชาวแมนจูผู้รุกรานอย่างกล้าหาญ ถึงแม้จะแพ้และต้องตายก็ตาม ดังนั้นเมื่อถึงวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 9 ชาวจีนที่ยังคงอยู่ภายใต้การปกครองของชาวแมนจู จึงพากันนุ่งขาวห่มขาว ถือศีลกินเจ เพื่อรำลึกถึงเหล่านักสู้ "หงี่หั่วท้วง"ที่ได้ต่อสู้พลีชีพในครั้งนั้น เพราะเชื่อว่าการปฏิบัติเช่นนี้จะช่วยชำระจิตวิญญาณให้เกิดความเข้มแข็งทางร่างกายและจิตใจ
          ส่วนอีกตำนาน เชื่อว่า เป็นการประกอบพิธีกรรมเพื่อสักการบูชาพระพุทธเจ้าในอดีตกาล 7 องค์ และพระมหาโพธิสัตว์อีก 2 องค์ รวมเป็น 9 องค์ด้วยกัน หรืออีกนัยหนึ่งเรียกว่า "ดาวนพเคราะห์" ทั้ง 9 ได้แก่ พระอาทิตย์พระจันทร์ พระอังคาร พระพุธ พระพฤหัสบดี พระศุกร์ พระเสาร์ พระราหูและพระเกตุ ในพิธีกรรมบูชานี้ สาธุชนในพระพุทธศาสนาจะสละเวลาทางโลกมา บำเพ็ญศีล งดเว้นเนื้อสัตว์ และแต่งกายด้วยชุดขาว
          โดยเมื่อเร็วๆนี้ ที่ตึกบัญชาการ 1 ทำเนียบรัฐบาล "นายวีระ โรจน์พจนรัตน์" รมว.วัฒนธรรม นำคณะเข้าพบพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) พร้อมนำผู้แทนสภาวัฒนธรรมกรุงเทพมหานคร คณะอำนวยการจัดงานเทศกาลงานเจเยาวราช 2561 และชมรมอ๊ามจ.ภูเก็ต มาประชาสัมพันธ์การส่งเสริมประเพณีเทศกาลถือศีลกินเจปี 2561 พร้อมกันนี้ รมว.วัฒนธรรมได้มอบธงสัญลักษณ์ "ถือศีลกินเจ อิ่มบุญ อิ่มใจ 2561" ให้แก่นายกฯด้วยโดย "เทศกาลถือศีลกินเจ อิ่มบุญอิ่มใจ ปี 2561" เป็นการจัดงานร่วมกันระหว่าง "กรมการศาสนา-สภาศิลปินส่งเสริมพระพุทธศาสนาแห่งประเทศไทยคณะอำนวยการจัดงานเทศกาลงานเจเยาวราช 2561-ชมรมอ๊าม จ.ภูเก็ตและจังหวัดต่างๆทั่วประเทศ" จัดเทศกาลถือศีลกินเจ อิ่มบุญ อิ่มใจ ช่วงวันที่ 9-17 ต.ค.61 รวม 9 วัน โดยที่เยาวราชกำหนดจัดงานยิ่งใหญ่ มีกิจกรรมที่น่าสนใจ อาทิ ขบวนแห่รถบุปผชาติ ในพิธีเปิดงาน พร้อมทั้งพิธีเลือก "องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม" จากสาวพรหมจรรย์ขณะที่ชมรมอ๊าม จ.ภูเก็ต จัดประเพณีถือศีลกินผัก โดยตลอดระยะเวลา 9 วัน9 คืน จะมีพิธีกรรมเกี่ยวกับศรัทธาและความเชื่อในรูปแบบต่างๆ
          ส่วนที่เขตประเวศ กรุงเทพฯ จัดงาน "กินเจ ถูกปาก ถูกใจ ถูกอนามัย ไร้แอลกอฮอล์" ระหว่างวันที่ 10-23 ต.ค.61 ที่มูลนิธิพุทธฉือจี้ มีการจำหน่ายอาหารเจมากกว่า 30 บูธ ไหว้พระขอพร สาธิตการปรุงอาหารเจ อาเซียน 9 เมนู
          ที่ จ.นครสวรรค์ มีการจัดประเพณีกินเจ ศาลเจ้าพ่อ-เจ้าแม่หน้าผา มีอาหารเจทานฟรีตลอดทั้งวัน กิจกรรมข้ามสะพานบุญ ลอยประทีปสีประจำวันเกิดที่บริเวณศาลเจ้าฯ จันทบุรี จัดที่บ้วนเฮงเจตั๊ว (วัดเขตร์) ปีที่ 131 และเม่งหงีเจตั๊วจ.สงขลา จัดประเพณีกินเจหาดใหญ่ที่สวนหย่อมศุภสารรังสรรค์ หน้ามูลนิธิท่งเซียเซี่ยงตึ้ง จ.พังงา จัดที่เทศบาลเมืองพังงา เทศบาลเมืองตะกั่วป่า มีกิจกรรมอิ่มบุญอิ่มผัก ชมพิธียกเสาโกเต้งที่มีความยาวที่สุดในประเทศไทย ตื่นตากับขบวนแห่พระ พิธีลุยไฟ พิธีสะเดาะเคราะห์ และพิธีส่งพระคืนสุดท้าย
          นอกจากนี้ ยังมีงานประเพณีไหว้เจ้า 9 แห่ง ใน จ.สมุทรสาคร ได้แก่ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองสมุทรสาคร, โรงเจมูลนิธิการกุศลสมุทรสาคร, ศาลเจ้าปุนเถ้ากง คลองมหาชัย, ศาลเจ้าแม่กวนอิมพันมือ คลองจาก, ศาลเจ้าแม่จุ๋ยบ๋วยเนี้ย, โรงเจเชงเฮียงตั๊ว, ศาลเจ้าพ่อกวนอู, ศาลเจ้าปุนเถ้ากง ท่าฉลอมและพระโพธิสัตว์กวนอิม จำหน่ายอาหารเจหลากหลายชนิดกว่า 50 ร้าน ที่ริมเขื่อนศาลเจ้าพ่อหลักเมืองสมุทรสาครประเพณีถือศีลกินผัก กินเจนราธิวาสที่ศาลเจ้าแม่กวนอิม พิธีสักการะพระบรมสารีริกธาตุจากสาธารณรัฐประชาชนจีน พิธีเบิกเนตรพระ พิธีอาบน้ำร้อนอาบน้ำมัน-พิธีลุยไฟและพิธีสะเดาะเคราะห์
          นอกจากเนื้อสัตว์แล้ว ห้ามกินอะไรบ้าง...?
          1.ผักที่มีกลิ่นฉุน 5 อย่าง ได้แก่ กระเทียม (ไม่ดีต่อหัวใจ), หอมใหญ่ แดงขาว ต้นหอม (ไม่ดีต่อไต), หลักเกียว ผักของจีน มีลักษณะคล้ายกระเทียมโทน(ไม่ดีต่อม้าม), กุยช่าย (ไม่ดีต่อตับ) และใบยาสูบ (ไม่ดีต่อปอดเมื่อใช้สูบ)นอกจากนี้ผักชนิดไหนที่มีกลิ่นฉุนก็ไม่ควรทานระหว่างช่วงกินเจด้วย
          2.นม เนย น้ำมัน และผลิตภัณฑ์จากสัตว์3.อาหารรสจัด ไม่ว่าจะเป็นเค็มจัด หวานจัด เปรี้ยวจัด หรือเผ็ดจัด
          4.เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
          5.ใครที่กินเจจริงจัง ห้ามทานอาหารบนภาชนะที่ใช้ร่วมกับผู้ที่ไม่ได้กินเจและต้องทานอาหารที่ปรุงจากคนที่กินเจด้วยกันเท่านั้น
          หมายเหตุ...ถึงแม้การกินเจจะดูเป็นเรื่องยากสำหรับคนชอบทานเนื้อสัตว์แต่เราเชื่อว่าหากคุณได้ลองกินเจแล้ว นอกจากสุขภาพที่จะดีขึ้นอย่างทันตาเห็นแล้ว ยังอิ่มบุญอิ่มใจจากการถือศีล และหากออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอควบคู่ไปด้วย ยังได้ผิวพรรณที่ดี และหุ่นสวยหล่อเพอร์เฟกต์แน่นอนใครยังไม่เคยก็ลองกินเจปีนี้เป็นปีแรกกันดูนะคะ รับรองว่าจะต้องติดใจจนไม่อยากหยุดกินเจแน่นอน